Να αλλάξω πλακέτα στον σκληρό μου δίσκο; Θα παίξει; (VIDEOS)

Η αλλαγή πλακέτας στον σκληρό δίσκο λειτουργεί;
Πολλές φορές λαμβάνουμε αιτήματα βοήθειας από πελάτες μας οι οποίοι περιγράφουν πως “άλλαξαν την πλακέτα αλλά ο δίσκος δεν έπαιξε”.

Πολλές φορές λαμβάνουμε αιτήματα βοήθειας από πελάτες μας οι οποίοι περιγράφουν πως “προχώρησαν σε αλλαγή πλακέτας στον σκληρό δίσκο, αλλά ο δίσκος δεν έπαιξε”. Κάτι που είναι απολύτως λογικό και θα το εξηγήσουμε αμέσως.

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά:

1. Αν ακούτε τον δίσκο σας να κάνει θορύβους, αυτό σημαίνει ότι τα platter περιστρέφονται, επομένως o δίσκος παίρνει ρεύμα, άρα η πλακέτα κατά 99.9% είναι εντάξει. ΜΗΝ ΤΗΝ ΑΛΛΑΖΕΤΕ.
   Ομοίως, αν ακούτε τον δίσκο να “μουγκρίζει”, σαν να προσπαθεί να περιστρέψει τα platter, σημαίνει ότι ο δίσκος παίρνει ρεύμα και είτε έχει κολλημένο μοτέρ, είτε οι κεφαλές έχουν κολλήσει επάνω στις επιφάνειες. ΚΑΜΙΑ ΑΠΟ ΑΥΤΕΣ ΤΙΣ ΒΛΑΒΕΣ ΔΕΝ ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΠΛΑΚΕΤΑ, οπότε μην προχωράτε σε περιττές ενέργειες που μπορεί να προκαλέσουν ανεπανόρθωτες βλάβες στον δίσκο. Σε αυτές τις περιπτώσεις απαιτείται άνοιγμα του δίσκου στο Clean Room:

Ακούστε αντίστοιχα ηχητικά παραδείγματα εδώ
ΜΗΝ ΑΝΟΙΞΕΤΕ ΤΟΝ ΔΙΣΚΟ ΜΟΝΟΙ ΣΑΣ, ΟΠΩΣ ΕΧΟΥΜΕ ΠΕΡΙΓΡΑΨΕΙ ΕΔΩ ή εδώ.

2. Αν ο δίσκος είναι εντελώς νεκρός, δηλαδή του δίνετε ρεύμα και δεν ακούγεται κάτι από μέσα ή δεν νιώθετε τον δίσκο να περιστρέφει τα platter, τότε η πλακέτα έχει πρόβλημα και θα πρέπει να αντικατασταθεί.
   
   ΠΡΟΣΟΧΗ: Οι πλακέτες εμφανίζουν πρόβλημα συνήθως λόγω εσφαλμένης τροφοδοσίας. Αν τα (εσφαλμένα) ρεύματα που στάλθηκαν στην πλακέτα κατάφεραν και πέρασαν την ασφάλεια της πλακέτας (αν έχει ασφάλεια, πχ. οι παλιότεροι WD δίσκοι δεν είχαν), υπάρχει σοβαρή πιθανότητα να έκαψαν ένα τμήμα των κεφαλών που λέγεται preamplifier. Σε αυτήν την περίπτωση, ο δίσκος θα πρέπει να ανοιχτεί στο Clean Room για αντικατάσταση κεφαλών.
   ΠΡΟΣΟΧΗ: ΑΝ ΕΧΕΙ ΚΑΕΙ Ο PREAMPLIFIER ΚΑΙ ΑΛΛΑΧΤΕΙ Η ΠΛΑΚΕΤΑ ΤΟΥ ΔΙΣΚΟΥ, ΤΟΤΕ ΥΠΑΡΧΕΙ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑ Η ΝΕΑ ΠΛΑΚΕΤΑ ΛΟΓΩ ΤΗΣ ΜΗ ΕΥΡΕΣΗΣ PREAMPLIFIER (ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΚΑΕΙ) ΝΑ ΠΡΟΚΑΛΕΣΕΙ ΤΙΣ ΚΕΦΑΛΕΣ ΝΑ ΔΙΑΓΡΑΨΟΥΝ ΕΝΤΕΛΩΣ ΤΟ SERVICE AREA ΤΟΥ ΔΙΣΚΟΥ ΜΕ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ Ο ΔΙΣΚΟΣ ΝΑ ΕΙΝΑΙ 100% ΜΗ-ΑΝΑΚΤΗΣΙΜΟΣ!

3. Ο λόγος που μια απλή αλλαγή πλακέτας δεν δουλεύει είναι τα λεγόμενα “adaptives” τα οποία θα αναλύσουμε στο παρόν κείμενο. Στα εργοστάσια οπου κατασκευάζονται οι σκληροί δίσκοι, περνούν από μία διαδικασία που ονομάζεται Self-Scan (ή Burn-In) μέσω της οποίας εντοπίζονται προβλήματα στις επιφάνειες (τα λεγόμενα bad sectors), καθορίζονται οι κατάλληλες παράμετροι για το κανάλι ανάγνωσης και εγγραφής, για τον preamplifier και για τις κεφαλές ανάγνωσης. Αυτές ακριβώς οι κατάλληλες παράμετροι είναι διαφορετικές για κάθε δίσκο και ονομάζονται “adaptives”, τα οποία adaptives στη συνέχεια γράφονται στο Service Area (SA) στα platters, ενώ ένω δεύτερο τμήμα τους γράφεται και στην Flash Memory (που λανθασμένα ονομάζεται “ROM”) επάνω στην πλακέτα (Printed Circuit Board – PCB).

Αν, λοιπόν, κάποιος αλλάξει ένα PCB από έναν δίσκο τοποθετώντας απλά ένα άλλο από έναν ίδιο δίσκο, ουσιαστικά ο αρχικός δίσκος θα “κληρονομήσει” τα adaptives από τον δεύτερο δίσκο.
Αυτό με τη σειρά του θα έχει σαν αποτέλεσμα τα adaptives των platter να μην αναγνωρίζουν τα adaptives που βρίσκονται στην καινούργια πλακέτα-PCB και ο δίσκος να μην ξεκινάει.

Ποια είναι λοιπόν η λύση;

Η λύση είναι η μεταφορά της ROM από την μία πλακέτα στην άλλη, έτσι ώστε τα adaptives της πλακέτας να ταιριάζουν με τα adaptives των platters. Τότε, ο δίσκος θα μπορέσει να διαβάσει Service Area και να δώσει πρόσβαση στα δεδομένα.

Εύκολο ακούγεται!

Δεν είναι, ή τουλάχιστον, δεν είναι πάντα. Ανάλογα με την κατασκευάστρια αλλά και την αρχιτεκτονική του δίσκου, υπάρχουν πολλές ιδιαιτερότητες:

Western Digital – Συνήθως η “ROM” είναι εύκολα εντοπίσιμη, άλλες φορές όμως είναι ενσωματωμένη στον κεντρικό επεξεργαστή και άλλες φορές είναι ένας μικροσκοπικός κρύσταλλος. Στους πιο σύγχρονους δίσκους, η ROM είναι ΑΠΟΛΥΤΩΣ μοναδική για κάθε δίσκο και αν για κάποιο λόγο καταστραφεί (είτε από χειρισμούς κάποιου “τεχνικού” που δεν γνωρίζει, είτε από λάθος χειρισμούς, είτε για οποιονδήποτε άλλο λόγο), η ανάκτηση γίνεται μια απίστευτα πολύπλοκη πρόκληση. Αυτό οφείλεται στο Module 4F που περιέχεται στην “ROM”, το οποίο 4F Module είναι απολύτως ΜΟΝΑΔΙΚΟ. Είμαστε ένα από τα ελάχιστα εργαστήρια ανάκτησης δεδομένων ΠΑΓΚΟΣΜΙΩΣ που μπορούμε να ανακτήσουμε δεδομένα σε αυτές τις περιπτώσεις.

Seagate – Oι “ROM” είναι ΑΠΟΛΥΤΩΣ ΜΟΝΑΔΙΚΕΣ, αν μιλάμε για δίσκους της τελευταίας δεκαετίας. Η δομή της “ROM” είναι απίστευτα πολύπλοκη, ιδίως των πιο σύγχρονων δίσκων που χρησιμοποιούν την λεγόμενη Q’n’R δομή (Quick ‘n’ Robust). Είμαστε ένα από τα ελάχιστα εργαστήρια ανάκτησης δεδομένων ΠΑΓΚΟΣΜΙΩΣ που μπορούμε να ανακτήσουμε δεδομένα στις περισσότερες περιπτώσεις σύγχρονων δίσκων Seagate όπου η “ROM” έχει καταστραφεί ή χαθεί.

Toshiba – Οι “ROM” είναι ΑΠΟΛΥΤΩΣ ΜΟΝΑΔΙΚΕΣ. Στην περίπτωση των Toshiba, επιπροσθέτως τα chip της “ROM” είναι ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΕΥΑΙΣΘΗΤΑ στην θερμοκρασία, κάτι που σημαίνει ότι πιθανές απόπειρες από ανθρώπους που δεν γνωρίζουν, θα ισοδυναμούν με πανωλεθρία. Θεωρούμε ότι ίσως μπορούμε να ανακτήσουμε δεδομένα ακόμα και στην περίπτωση που η “ROM” καταστραφεί ή χαθεί, όμως προς το παρόν δεν έχουμε καταλήξει σε κάποιο αποτέλεσμα που να μπορεί να καταγραφεί σε μεθοδολογία. Το τμήμα R&D της εταιρίας μας εργάζεται επάνω σε αυτό το ζήτημα.

Samsung – Oι Samsung δίσκοι δεν έχουν adaptives στη ROM, όμως το ROM code θα πρέπει να ταιριάζει με συγκεκριμένα modules που βρίσκονται στα platters, επομένως και πάλι η μεταφορά ROM είναι συνήθως απαραίτητη. Η ευαισθησία στους δίσκους αυτούς είναι γενικά μικρότερη.

Hitachi / HGST – Οι παλιότεροι δίσκοι είχαν εκτός από την ROM και την NV-RAM, η οποία περιέχει τα adaptives. Οι πιο σύγχρονοι δίσκοι τα έχουν όλα σε ένα chip. Η καταστροφή αυτού του chip αποτελεί για όλους μας, μέχρι και σήμερα, λαβύρινθος. Έχουμε καταφέρει να επαναδημιουργήσουμε ολόκληρο το Service Area από παλιότερους δίσκους (μέχρι και αυτούς της γενιάς “ARM”), όμως στους πιο σύγχρονους (Arch7) τα πράγματα έγιναν απίστευτα πολύπλοκα.

Να το κάνω μόνος μου;

Εφόσον το chip της ROM είναι ευδιάκριτο, δεν σας σταματάει κανείς από το να προσπαθήσετε. Αν όμως καταστρέψετε το chip της ROM, τότε σύμφωνα με τα προηγούμενα, πραγματικά μπαίνετε σε μία περιπέτεια που δεν θα έχει καλό τέλος ή για τα δεδομένα σας ή για την τσέπη σας ή και τα δύο εφόσον το αναλάβουν εκείνοι που δεν πρέπει..
Αν αναλάβουμε να δημιουργήσουμε χειροκίνητα τα adaptives από μία ROM που έχει χαθεί ή καταστραφεί τότε το ποσό που θα χρειαστεί να καταβάλλετε είναι περίπου 10-15 φορές μεγαλύτερο σε σχέση με αυτό που θα ήταν πριν πιάσετε το κολλητήρι, πριν αναθέσετε την εργασία σε άσχετους ή πριν αναθέσετε την εργασία σε άσχετους που διασπείρουν ψεύδη για τις ικανότητές τους.

Εγώ άλλαξα πλακέτα και έπαιξε, δεν ισχύει τίποτα από αυτά που λέτε

Αυτό είναι και το πιο συνηθισμένο σχόλιο που διαβάζουμε κάτω από διάφορα post στο facebook ή σε διάφορα fora . Πιστέψτε μας, ΟΛΑ όσα αναφέρουμε παραπάνω ισχύουν κατά γράμμα.

Κάποιος ο οποίος άλλαξε πλακέτα σε έναν δίσκο απευθείας και ο δίσκος έπαιξε, θα τηρεί μία από αυτές τις προϋποθέσεις:

• Ο δίσκος ήταν τουλάχιστον μία δεκαετία παλιός. Όντως, σε παλιούς δίσκους και σε κάποιες περιπτώσεις, το firmware ήταν κοινό ή/και δεν ήταν σημείο ελέγχου του δίσκου για να ξεκινήσει, με αποτέλεσμα να έχουμε το φαινόμενο της απευθείας αλλαγής πλακέτας. Θα μιλάμε σίγουρα για δίσκο της Western Digital του 2010 και πίσω, ή για δίσκο Maxtor ή Seagate του 2010 και πίσω.
• Ο δίσκος ήταν 2.5” της Samsung της οικογένειας M8 και πίσω και ήταν ΑΠΙΣΤΕΥΤΑ ΤΥΧΕΡΟΣ
• Είναι troll / ψεύδεται 🙂

Δημήτρης Λούλης
Μηχανικός Ανάκτησης Δεδομένων
Northwind Data Recovery