H ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΑΝΑΚΤΗΣΗΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ – Ορθές πρακτικές (μέρος 3ο)
5. ΑΝΟΙΓΟΝΤΑΣ ΤΟ ΚΑΠΑΚΙ ΕΝΟΣ ΔΙΣΚΟΥ
Δεν είναι ποτέ καλή ιδέα το άνοιγμα ενός σκληρού δίσκουσε μη-ελεγχόμενο, αποστειρωμένο περιβάλλον.
Δεν είναι ποτέ καλή ιδέα το άνοιγμα ενός σκληρού δίσκουσε μη-ελεγχόμενο, αποστειρωμένο περιβάλλον.
Γιατί?
Διότι, όπως είπαμε και πριν, χρειάζεται μόνο ένα σωματίδιο σκόνης για να προκληθεί βλάβη στις κεφαλές, και αν ανοίξετε το δίσκο σε μη-αποστειρωμένο περιβάλλον θα μολυνθούντα platter και θα αυξηθούν οι πιθανότητες πρόωρης βλάβηςή μη-ανακτησιμότητας.Στη προηγούμενη εικόνα φαίνεται σε μεγέθυνση η επιφάνεια (platter) ενός δίσκου ο οποίος έχει εκτεθεί σε ατμοσφαιρικό αέρα. Τα λευκά σωματίδια είναι σκόνη και υγρασία που έχουν επικαθίσει στην επιφάνεια του δίσκου. Αν τροφοδοτήσουμε ρεύμα στο δίσκο αυτό, οι κεφαλές θα καταστραφούν χαράζοντας την επιφάνεια καθιστώντας το δίσκο μη-ανακτήσιμο.
Άλλος ένας λόγος για να μην ανοίξετε το δίσκο: Θα παραβιάσετε την εγγύηση του κατασκευαστή.Αντισταθείτε στην παρόρμηση του “να ρίξω μια ματιά”. Στείλτε το δίσκο σε εταιρία ανάκτησης αν απαιτείται χρήση Clean Room. Οι εταιρίες ανάκτησης δεν χρεώνουν για να κάνουν έναν διαγνωστικό έλεγχο, οπότε ο πελάτης θα ξέρει τουλάχιστον πόσο σοβαρή είναι η βλάβη, χωρίς να ρισκάρει περαιτέρω.
6. ΠΑΡΕΧΟΝΤΑΣ ΡΕΥΜΑ ΣΤΟ ΔΙΣΚΟ
Ο πειρασμός είναι συνήθως αναπόφευκτος, αλλά ένας δίσκος που έχει υποστεί πτώση δεν θα πρέπει να του δίνουμε ρεύμα χωρίς να έχει προηγηθεί εξέταση των κεφαλών και των platter του στο Clean Room.
Ρωτήστε τον πελάτη σας αν ο δίσκος έχει υποστεί πτώση. Εκτός αν έχετε πιστοποιημένο Clean Room και την εμπειρία και την τεχνογνωσία και τον αντίστοιχο εξοπλισμό, θα πρέπει να παραπέμπετε τέτοιες περιπτώσεις σε εργαστήρια ανάκτησης δεδομένων.
Φυσικά μπορούμε με ασφάλεια να υποθέσουμε ότι ο πελάτης έχει ήδη δώσει ρεύμα στο δίσκο μέχρι το σημείο που αντιλήφθηκε ότι δεν μπορεί να κάνει κάτι παραπάνω. Μερικές φορές δυστυχώς είναι θέμα μερικών δευτερολέπτωνλειτουργίας ενός δίσκου με κατεστραμμένες κεφαλές για να καταστεί η ανάκτησή του εξαιρετικά δύσκολη ή αδύνατη.
Μόλις βεβαιωθείτε ότι ο δίσκος μπορεί να τροφοδοτηθεί με ρεύμα με ασφάλεια, ακούστε με προσοχή τον τρόπο με τον οποίο συμπεριφέρεται. Δίσκοι οι οποίοι κάνουν ασυνήθιστους θορύβους, ιδίως “ξυσίματος” ή υψηλής συχνότητας ήχους θα πρέπει να τους κόβεται το ρεύμα άμεσα.
Ασυνήθιστοι ήχοι συνήθως σημαίνουν ότι επέρχεται σοβαρή βλάβη στις κεφαλές ή/και στην επιφάνεια του δίσκου.
Όποτε δεν είστε απολύτως σίγουροι για αυτό που κάνετε, πάντα να επιλέγετε την ασφαλή λύση.
7. ΚΛΩΝΟΠΟΙΩΝΤΑΣ ΕΝΑΝ ΔΙΣΚΟ
Μια από τις σημαντικότερες αρχές της ανάκτησης δεδομένων είναι η δημιουργία αντιγράφου, ή κλώνου, του προβληματικού δίσκου. Στην συνέχεια θα πρέπει να γίνεται ανάκτηση των αρχείων από τον κλώνο (image). Υπάρχουν πολλοί και καλοί λόγοι για αυτήν την πρακτική:Ένας δίσκος που καταρρέει μπορεί να έχει περιορισμένο χρόνο ζωής (και αυτός ο χρόνος να είναι απλώς μερικές ώρες), πριν καταρρεύσει εντελώς. Είναι προτιμότερο να πάρουμε τα δεδομένα του όσο το δυνατόν συντομότερα, και προκαλώντας όσο το δυνατόν μικρότερη καταπόνηση στο δίσκο.
Μερικές φορές απαιτούνται πολλαπλές διαδικασίες και αλγόριθμοι ανάκτησης για να εξάγουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Ο κλώνος μας επιτρέπει να κάνουμε όσες απόπειρες θέλουμε, ενώ πολλές φορές έχουμε μόνο μία ευκαιρία να βγάλουμε δεδομένα από έναν προβληματικό δίσκο.
Ο κλώνος αποτελεί έναν καθρέπτη των αρχείων του δίσκου, και μόνο αυτός είναι χρήσιμος. Μεταβολή, διαγραφή, τροποποίηση των δεδομένων κλπ επάνω στον αρχικό δίσκο θα είναι καταστροφική.
Είναι σημαντικό να γίνει αντιληπτή η διαδικασία που ακολουθεί ένας σκληρός δίσκος και ποιες ενέργειες πραγματοποιεί στο παρασκήνιο όταν αντιμετωπίζει σφάλματα ανάγνωσης των επιφανειών του.
Οι σκληροί δίσκοι χρησιμοποιούν ρουτίνες αυτοσυντήρησης στον μικροκώδικά τους (firmware). Αυτές οι ρουτίνες λειτουργούν στο παρασκήνιο και δεν είναι ορατές ή αντιληπτές στον τελικό χρήστη.
Μία κλασική τέτοια ρουτίνα είναι η διαχείριση των defects, κατά την οποία, δεδομένα τα οποία βρίσκονται σε ασθενή ή προβληματικά sector μεταφέρονται αυτόματα σε άλλο σημείο του δίσκου. Τα προβληματικά sector “μαρκάρονται” και προστίθενται σε ένα module του firmware που ονομάζεται grown defect list, ή αλλιώς G-List.
Μία άλλη ρουτίνα αυτοσυντήρησης είναι η τακτική ανανέωση του S.M.A.R.T. (Self-Monitoring, Analysis and Reporting Technology).Το SMART κρατά αρχείο με τα attributes των επιδόσεων ενός δίσκου, όπως για παράδειγμα τον αριθμό των εκκινήσεων του δίσκου, την αδυναμία ανάγνωσης sectors και τη θερμοκρασία λειτουργίας του δίσκου. Αυτά τα attributes εκφράζονται μέσα στο SMART από το αν έχουν ξεπεραστεί κάποια όρια, οπότε και παρέχουν μια προειδοποίηση σε περίπτωση που κάτι δεν πάει καλά με το δίσκο.
Οι σκληροί δίσκοι πάντως μπορεί να χτυπήσουν με όχι και τόσο εμφανή τρόπο.
Για παράδειγμα, η κεφαλή ενός δίσκου μπορεί να μολυνθεί και να αδυνατεί να διαβάσει ή να εγγράψει δεδομένα. Επομένως, υγιή sector μπορεί να γίνονται αντιληπτά ως προβληματικά, και ο δίσκος θα προσπαθήσει να τα μετακινήσει σε άλλα σημεία του μέσω του reallocation. Εκεί δεν θα μπορεί να τα γράψει και πάλι λόγω της βλάβης των κεφαλών, και θα καταγράψει και το καινούργιο sector ως προβληματικό. Κάθε φορά που μετακινεί κάποιο υποτιθέμενα προβληματικό sector, θα ενημερώνει το G-List και το SMART.
Στο παράδειγμα αυτό (το οποίο είναι πολύ συχνό), ο δίσκος υποφέρει από έναν φαύλο κύκλο ο οποίος παρεμποδίζει την κλωνοποίηση και μπορεί να οδηγήσει σε οριστική κατάρρευση του δίσκου. Επομένως, σε αυτήν την περίπτωση μπορούμε να κλείσουμε το SMART και τις εγγραφές στη G-Listκατά τη διάρκεια της κλωνοποίησης, αν είναι εφικτό.
8. ΠΟΤΕ ΝΑ ΣΤΑΜΑΤΑΕΙ Η ΚΛΩΝΟΠΟΙΗΣΗ
Υπενθυμίζουμε ότι μία από τις βασικές αρχές της ανάκτησης δεδομένων είναι το “Ου βλάψεις”. Είναι πολύ σημαντικό να αναγνωρίζει κανείς πότε πρέπει να σταματήσει ή πότε θα χειροτερέψει την κατάσταση αν συνεχίσει.
Σταματήστε τη διαδικασία όταν:
- Ο δίσκος χτυπάει ή κάνει περίεργους θορύβους.
- Ο δίσκος δεν έρχεται σε κατάσταση Ready ή κάνει επανεκκινήσεις.
- Ο δίσκος δείχνει σημάδια κατάρρευσης, πχ. μία από τις κεφαλές που πριν δούλευαν κανονικά, τώρα η λειτουργία της αρχίζει να φθίνει.
- Μια “γκρι” ζώνη είναι όταν υπάρχει μεγάλος αριθμός bad sectors ή μη-αναγνώσιμων sectors. Μερικές φορές είναι δύσκολο να προσδιοριστεί αν η αιτία αυτού του προβλήματος είναι λόγω υποβάθμισης της επιφάνειας (bad sectors), βλάβη στις κεφαλές ή κάποια άλλη αιτία.
Μια κεφαλή μπορεί ξαφνικά να καταρρεύσει στη διάρκεια της κλωνοποίησης.
Ο δίσκος μπορεί σε αυτήν την περίπτωση να έχει πολλές διαφορετικές συμπεριφορές, ανάλογα με πολλούς παράγοντες. Μπορεί για παράδειγμα να είναι δυνατή η συνέχιση της κλωνοποίησης χρησιμοποιώντας τις υπόλοιπες κεφαλές ή μπορεί αυτή η κατάρρευση να προκαλέσει εκτεταμένη βλάβη στην επιφάνεια με αποτέλεσμα να προκληθεί επιμόλυνση όλων των κεφαλών και των επιφανειών και ο δίσκος να είναι μη-ανακτήσιμος από εκείνο το σημείο και μετά.
Στο σημείο αυτό, θα πρέπει ο δίσκος να εξεταστεί στο Clean Room για να διαπιστωθεί τι ακριβώς έχει συμβεί και ποιες είναι οι προοπτικές από εδώ και πέρα.
Φυσικά για κάτι τέτοιο απαιτείται μεγάλη εμπειρία, τεχνογνωσία και εξοπλισμός.
9. ΠΡΟΧΩΡΩΝΤΑΣ ΠΑΡΑΚΑΤΩ
Προσπαθήστε να υιοθετήσετε τις αρχές του παρόντος.
Θα σας βοηθήσουν στο να έχετε καλύτερο αποτέλεσμα στα θέματα της ανάκτησης και καλύτερες σχέσεις με τους πελάτες σας.
Προσπαθήστε πάντα να έχετε κατά νου το συμφέρον του πελάτη. Γνωρίστε και αναγνωρίστε τα όριά σας.
Η ανάκτηση δεδομένων είναι τέχνη και επιστήμη. Η γνώση που αποκτάται μέσω της εμπειρίας είναι αναντικατάστατη.
H Northwind Data Recovery είναι ο μοναδικός WD, HGST, & Europol Trusted Partner στην Ελλάδα στους τομείς της Ανάκτησης Δεδομένων από σκληρούς δίσκους και επίλυσης Ransomware όπως οι Dharma, Stop, Jigsaw, Scarab, Gandcrab, Matrix, Screenlocker, Cerber, HiddenTear, Locky, WannaCry, STOP.
